ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ: Η επίδραση της αρχαίας ελληνικής σκέψης στην Ευρωπαϊκή Αναγ

Εκπαιδευτική εκδρομή στην Ιταλία πραγματοποίησε το Γενικό Λύκειο Πανοράματος και συγκεκριμένα στην περιοχή της Τοσκάνης και της Λομβαρδίας, από την Τετάρτη 18 Απριλίου μέχρι τη Δευτέρα 23 Απριλίου. Η εκδρομή εντάσσεται στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος με θέμα την επιρροή του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού στην Αναγέννηση. Στην εκδρομή συμμετείχαν μαθητές από την Α΄ και Β΄ τάξη και τέσσερις συνοδοί εκπαιδευτικοί.

Επισκεφτήκαμε πολλά μέρη που έχουν χαρακτηριστεί μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και είναι προστατευμένα από τον Διεθνή Οργανισμό UNESCO. Την πρώτη μέρα στον δρόμο για την Τοσκάνη και συγκεκριμένα στη Φλωρεντία περάσαμε από τα Απέννινα Όρη που ονομάζονται και " Ραχοκοκαλιά της Ιταλίας", αφού ενώνουν κάθετα τα τμήματα της χώρας..

Τη δεύτερη μέρα επισκεφτήκαμε την περιοχή Cinque Terre. Είναι ένα ακανόνιστο τμήμα της ακτής της ανατολικής Ριβιέρας της Λιγουρίας που βρίσκεται σε έδαφος της επαρχίας της La Spezia. Η ζώνη αποτελείται από πέντε χωριά τα οποία ονομάζονται από τα δυτικά προς τα ανατολικά: Monterosso al Mare, Vernazza, Corniglia, Manarola, Riomaggiore. Από το 1997 η περιοχή αποτελεί μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco με τα εξής κριτήρια: "Η ανατολική Ριβιέρα της Λιγουρίας μεταξύ των Cinque Terre είναι ένα εξαιρετικής ομορφιάς πολιτιστικό τοπίο, που αντιπροσωπεύει την αρμονική αλληλεπίδραση ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση και παράγει ένα τοπίο μοναδικής ομορφιάς και ποιότητας που απεικονίζει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής χιλιάδων χρόνων και που συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό κοινωνικοοικονομικό ρόλο στη ζωή της κοινωνίας". Χάρη στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής οι Cinque Terre θεωρούνται ένα από τα πιο όμορφα παράκτια ιταλικά αξιοθέατα για το μοναδικό φυσικό τους σκληρό και τραχύ περιβάλλον, το οποίο μαλακώνει από την κατασκευή των αναβαθμίδων και των ζωνών καλλιέργειας, καθώς αυτές κατεβαίνουν προς τη θάλασσα με απότομες πλαγιές.

Ακολούθως μεταβήκαμε στην Πίζα, η οποία χτίστηκε από τους Πελασγούς, τους Έλληνες, τους Ετρούσκους και τους Λίγουρες. Οι συγγραφείς της αρχαίας Ρώμης μιλάνε για την Πίζα σαν να πρόκειται για μια αρχαιότερη πόλη από τη δική τους. Υπέφερε τόσο από τους πειρατές της Μεσογείου που αναγκάστηκε να δημιουργήσει ισχυρό ναυτικό και τείχη. Ήταν η τέταρτη ναυτική δημοκρατία της Ιταλίας τον 11ο αιώνα. Απέκτησε αποικίες και πλούτη και για ένα διάστημα θεώρησε ότι μπορεί να ξεπεράσει τη Βενετία. Ο Πύργος της Πίζας είναι ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της Ιταλίας. Πρόκειται στην πραγματικότητα για το καμπαναριό της διπλανής εκκλησίας, δηλαδή του καθεδρικού ναού, το οποίο έχει γείρει. Βρίσκεται πίσω από τον Καθεδρικό και είναι η τρίτη παλαιότερη κατασκευή στην Πλατεία του Ντουόμο, μετά τον Καθεδρικό ναό και το κυκλικού σχήματος Βαπτιστήριο.

Την τρίτη μέρα ξεκινήσαμε το πρωί τον δρόμο μας προς την Σιένα, που βρίσκεται στο Νότιο μέρος της Τοσκάνης. Για αιώνες κονταροχτυπιόταν με τη Φλωρεντία για την κυριαρχία στην περιοχή, μέχρι που μια μεγάλη επιδημία πανούκλας το 1348 αφάνισε 70.000 κατοίκους και την πλήγωσε θανάσιμα. Ωστόσο, μέχρι το 1554 κατάφερε να κρατήσει την ανεξαρτησία της, οπότε και παραδόθηκε στη Φλωρεντία και τον μεγάλο δούκα των Μεδίκων, Κόζιμο Α'. Η Φλωρεντία δεν επέτρεψε στην πόλη να αναπτυχθεί περαιτέρω, με αποτέλεσμα ο χρόνος να σταματήσει και η Σιένα να διατηρήσει αναλλοίωτη τη μεσαιωνική όψη της. Η διαμάχη ανάμεσα στη Σιένα και τη Φλωρεντία εκφράστηκε και μέσα από την προσπάθεια για την ανέγερση του πιο εντυπωσιακού καθεδρικού. Αυτήν τη φορά η Σιένα τα κατάφερε και το Ντουόμο της ξεπερνά από καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική άποψη αυτό της Φλωρεντίας, αν εξαιρέσουμε τον τρούλο του Μπρουναλέσκι.

Επόμενος σταθμός το δικαίως αποκαλούμενο «μαργαριτάρι της Τοσκάνης», το Σαν Τζιμινιάνο (50 χλμ. από τη Σιένα). Η μικρή αυτή μεσαιωνική πολιτεία, στην κορυφή ενός λόφου, διακρίνεται από μακριά με τους εντυπωσιακούς της πύργους (δέκα τον αριθμό έχουν μείνει σήμερα), οι οποίοι χρησίμευαν ως παρατηρητήρια για τις επιδρομές.

Την τέταρτη μέρα ξεκινήσαμε τη βόλτα μας για το κέντρο της Φλωρεντίας. Η Φλωρεντία ήταν το κυριότερο κέντρο της Αναγέννησης όπου καλλιεργήθηκαν περισσότερο συστηματικά τα ελληνικά γράμματα από ό,τι στις άλλες πόλεις. Οι Μέδικοι διαδέχθηκαν τον Strozzi στην εξουσία και συνέχισαν με τον ίδιο ζήλο την ενίσχυση των γραμμάτων. Εκεί εμφανίστηκαν οι τεχνικές και τα θέματα που χαρακτήρισαν την τέχνη της Αναγέννησης. Ως τα τέλη του 15ου αιώνα η Φλωρεντία παρέμενε η εστία της καλλιτεχνικής Αναγέννησης. Οι μαικήνες της, έμποροι και τραπεζίτες, ζήτησαν από τους καλλιτέχνες να διακοσμήσουν τα μέγαρα, τις εκκλησίες και τα δημόσια μνημεία. Κυρίως όμως στη ζωγραφική τα τέλη του 15ου αιώνα σημαδεύτηκαν από τα έργα του Μποτιτσέλι και του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Στο πανεπιστήμιό της ήταν δυνατή η σπουδή των ελληνικών και λατινικών και η «Πλατωνική Ακαδημία» ήταν αφοσιωμένη στη μελέτη των έργων του Πλάτωνα και των μαθητών του. Συχνά οι έμποροι από τη Φλωρεντία και οι δημόσιοι άνδρες γνώριζαν αρχαία ελληνικά και λατινικά. Επίσης, κατείχαν την πολιτική και την ηθική του Αριστοτέλη.

Το ξεκίνημα της Αναγέννησης των ελληνικών σπουδών στη Φλωρεντία πραγματοποιήθηκε από το Μανουήλ Χρυσολωρά. Δίδαξε την αρχαία ελληνική γραμματεία στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας από το 1396 έως το 1399 και η παρουσία του αποτελεί σταθμό στην ιστορία των ελληνικών σπουδών στη Δύση. Ο Κοσμάς Μέδικος ίδρυσε την Πλατωνική Ακαδημία στη Φλωρεντία επηρεασμένος από τις ιδέες του Πλήθωνος και προσέλαβε τον Ιωάννη Αργόπουλο ως δάσκαλο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας για τον γιο του.

Εκεί επισκεφθήκαμε το μουσείο UFFIZI. Το Ουφίτσι είναι ανάκτορο της Φλωρεντίας που στεγάζει ένα από τα παλαιότερα μουσεία - πινακοθήκες στον κόσμο, την Galleria degli Uffizi. Τα έργα που εκτίθενται στο μουσείο καλύπτουν χρονικά την περίοδο από τον 13ο μέχρι τον 18ο αιώνα και συνθέτουν μία από τις σημαντικότερες συλλογές αναγεννησιακής τέχνης. Έργα που είδαμε και μας εντυπωσίασαν: η Γέννηση της Αφροδίτης και η Άνοιξη του Σάντρο Μποτιτσέλι και η Αγία Οικογένεια του Μιχαήλ Άγγελου. Η ξενάγηση στην πόλη ήταν μαγευτική καθώς είδαμε και τη γέφυρα που ενώνει τα δυο μέρη της Φλωρεντίας (Ponte vecchio).

Την πέμπτη μέρα ξεκινήσαμε τη διαδρομή μας για τη Ραβέννα μια πόλη την οποία ο ορθόδοξος Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α΄ με τον στρατηγό του Βελισάριο κατέλαβε το 540 μ.Χ. και έκανε έδρα της Βυζαντινής κυβέρνησης στην Ιταλία. Από το 540 ως το 600 οι επίσκοποι της Ραβέννας ξεκίνησαν ένα σημαντικό πρόγραμμα ανέγερσης εκκλησιών στη Ραβέννα και μέσα και γύρω από την πόλη. Μνημεία που σώζονται είναι η Βασιλική του Αγίου Βιταλίου και η Βασιλική του Σαντ Απολινάρε ιν Κλάσε .

Η Ραβέννα έγινε η έδρα του Βυζαντινού κυβερνήτη της Ιταλίας, του Έξαρχου και έγινε γνωστή ως Εξαρχάτο της Ραβέννας, ενώ ο αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας είχε τη δεύτερη θέση στην Ιταλία μετά τον Πάπα και έπαιζε σημαντικό ρόλο σε πολλές θεολογικές διαμάχες αυτή την περίοδο.

Επίσης, είδαμε το μνημείο του Δάντη καθώς τα τελευταία χρόνια του ποιητή πέρασαν χωρίς ιδιαίτερες κακουχίες στην αυλή του άρχοντα της Ραβέννας Γκουίντο Νοβέλλο. Εκεί τον επισκέπτονταν οι γιοι του και οι φίλοι του, ενώ ο ίδιος αφοσιώθηκε σε επιστημονικές μελέτες. Στην πόλη της Ραβέννας ολοκλήρωσε και τη Θεία Κωμωδία.

Την τελευταία μέρα ξεκινήσαμε με έτοιμες τις βαλίτσες μας για τη Μπολόνια. Η Μπολόνια είναι η αρχαιότατη πανεπιστημιούπολη (επισήμως από το 1088, το πανεπιστήμιο της Μπολόνια είναι το παλαιότερο της Ευρώπης) και φιλοξενεί πολυάριθμους φοιτητές που της προσδίδουν πλούτο και ζωντανεύουν την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της. Είναι γνωστή για τους πύργους της και τις στοές της (portici), που φτάνουν τα 38 χιλιόμετρα στο ιστορικό κέντρο και την κάνουν μοναδική πόλη στον κόσμο με το κέντρο να αποτελείται εξ ολοκλήρου από στοές, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται η μακρύτερη στον κόσμο στοά του San Luca, μήκους 3,7 χιλιομέτρων και με 666 καμάρες. Έχει το μεγαλύτερο μεσαιωνικό ιστορικό κέντρο της Ευρώπης μετά από εκείνο της Βενετίας, το οποίο παραμένει καλοδιατηρημένο χάρη σε μια προσεκτική πολιτική ανακαίνισης και διατήρησης που άρχισε τη δεκαετία του '60, παρά τις σοβαρότατες ζημιές που προκλήθηκαν από τους αγγλοαμερικανικούς βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Όταν φτάσαμε, είδαμε το άγαλμα του Ποσειδώνα, ο οποίος εμφανίζεται γυμνός στο κέντρο της πόλης. Τελειώνοντας τη βόλτα μας πήγαμε προς το αεροδρόμιο και αποχαιρετήσαμε την Ιταλία. Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία και ευχόμαστε να υπάρξουν ευκαιρίες και για άλλες τέτοιου είδους εκπαιδευτικές εκδρομές!!

#ΣχολικέςΔράσεις